Wat is perimenopauze?

Je klachten zijn echt — en je staat hier niet alleen in.

De perimenopauze is de overgangsperiode vóór de menopauze. Deze fase kan 5 tot 10 jaar duren en begint vaak tussen 40 en 50 jaar. Het is een periode waarin je lichaam zich stap voor stap voorbereidt op een nieuwe hormonale balans.

Hoewel je nog menstrueert, kun je in deze fase al klachten ervaren die lijken op die van na de menopauze. Dat kan verwarrend zijn — en soms ook beangstigend — zeker als je niet weet waar ze vandaan komen.

Hoe herken je de perimenopauze?

Vaak gaat het om een combinatie van signalen, zoals:

Veranderingen in je menstruatie (onregelmatig, overslaan, korter of juist heviger dan vroeger)
Nieuwe klachten die je eerder niet had
Klachten die in golven komen (periodes waarin het goed gaat, afgewisseld met weken of maanden waarin het moeilijker is)

Omdat hormonen in deze fase sterk schommelen, is een bloedtest vaak geen betrouwbare graadmeter voor hoe je je voelt.

De verschillende fases op een rij

Perimenopauze: overgangsfase, menstruatie is nog aanwezig
Menopauze: je hebt 12 maanden geen menstruatie meer gehad
Postmenopauze: de periode daarna

Waarom zijn klachten soms cyclisch en soms onregelmatig?

In de perimenopauze verandert de werking van je eierstokken geleidelijk. Hoeveel klachten je ervaart — en of die voorspelbaar zijn — hangt samen met de ovariële reserve.

Wat is de ovariële reserve?

Dit is het aantal én de kwaliteit van de resterende follikels in je eierstokken. Deze follikels bevatten de eicellen en zorgen voor de aanmaak van hormonen.

Hogere reserve → meer follikels reageren op FSH
Lagere reserve → minder en wisselend reagerende follikels

(FSH is het signaal dat je hersenen naar je eierstokken sturen en dat via bloed kan worden gemeten.)

Vroege perimenopauze – vaak nog herkenbaar en cyclisch

In deze fase:

Zijn er nog voldoende follikels
Gebeurt ovulatie vaak nog
Blijven klachten vaak maandelijks terugkeren

Wat gebeurt hormonaal?

FSH stijgt licht
Oestrogeen kan pieken (soms zelfs hoger dan vroeger)
Progesteron is vaak lager door cycli zonder eisprong

Wat kun je voelen?

Gespannen of pijnlijke borsten
Hoofdpijn of migraine
Prikkelbaarheid of angstgevoelens
Zwaardere of langere menstruaties

De klachten van een progesterontekort vallen vaak het meest op:

Slechter slapen
Stemmingswisselingen
Innerlijke onrust

Late perimenopauze – meer onvoorspelbaar

Wanneer de ovariële reserve verder afneemt:

Soms rijpt er geen follikel
Soms reageert één (of meerdere) follikel(s) juist extreem
Er zijn veel cycli zonder ovulatie

Wat gebeurt hormonaal?

Oestrogeenproductie wordt onvoorspelbaar
Progesteron ontbreekt vaak
FSH schommelt sterk

Wat kun je voelen?

Bij lage oestrogeenspiegels:

Warmte-opwellingen (of algemeen warmer gevoel) en nachtzweten
Hartkloppingen
Angst- of paniekgevoelens
Vermoeidheid

Bij sterk wisselende oestrogeenspiegels:

Stemmingsinstabiliteit
Prikkelbaarheid
Minder stressbestendigheid

Door progesterontekort:

Moeite met inslapen
Nachtelijk wakker worden
Verergering van angstgevoelens

Vaak lopen deze klachten door elkaar, waardoor het niet altijd duidelijk is of ze vooral door oestrogeen- of progesteronveranderingen worden veroorzaakt.

Veranderingen in je menstruatie

In het begin: kortere cycli, soms heviger bloedverlies
Later: langere cycli, overslaan van menstruaties, vaak weinig bloedverlies

Belangrijk om te weten

In de perimenopauze is hormoonsubstitutie al mogelijk, afgestemd op jouw klachten (bijvoorbeeld cyclisch progesteron en/of oestrogeen, altijd in overleg met je arts)
Zwanger worden is nog mogelijk in deze periode — anticonceptie blijft dus belangrijk

Je klachten zijn echt — en je staat hier niet alleen in.

Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve en informatieve doeleinden. Ze vervangt geen medisch advies, diagnose of behandeling door een arts of andere gekwalificeerde zorgverlener. Raadpleeg altijd je (huis)arts bij vragen of zorgen over je gezondheid of behandeling.